การเล่นเป็นงานของเด็ก  นอกจากจะได้รับความสนุกสนานแล้ว การเล่นที่เหมาะสมยังกระตุ้นพัฒนาการด้านต่าง ๆ ของเด็ก ๆ ได้เป็นอย่างดีด้วย

วัยเด็ก คือช่วงอายุระหว่าง 1-12 ปี  ซึ่งแต่ละช่วงอายุ เด็กจะมีทักษะและพัฒนาการที่แตกต่างไปตามช่วงวัย  ดังนั้น หากเราทราบทักษะตามวัยของเด็กก็จะสามารถหาวิธีเล่น  หรือสนับสนุนกิจกรรมที่เหมาะสมกับวัย เพื่อให้เด็กมีพัฒนาการที่ก้าวหน้าได้ไม่ยาก

ช่วงอายุ 0-12 เดือน

ช่วง 6 เดือนแรกจะเป็นการพัฒนาประสาทสัมผัสด้านต่าง ๆ ซึ่งเด็กจะเริ่มปรับการมองเห็น การพัฒนากล้ามเนื้อมือ ชอบเสียงหรือชอบดูของเล่นที่มีสีสัน แต่ช่วง 6 เดือนหลัง จะมีการพัฒนากล้ามเนื้อมัดใหญ่อย่างเห็นได้ชัด  เริ่มคลาน เกาะยืน หรือตั้งไข่

ของเล่นสำหรับวัยนี้ ควรเป็นของเล่นที่ไม่อันตราย ไม่แข็ง สีสันสดใส มีเสียง หรือมีสัมผัสที่หลากหลาย  การอุ้มและการสัมผัส  รวมถึงการคุยกับเด็กด้วยเสียงสูง ๆ ต่ำ ๆ ก็สามารถช่วยให้พวกเขารู้สึกสนุกได้ง่าย ๆ

ช่วงอายุ 1-3 ปี

เด็กวัยนี้จะเริ่มเดิน และวิ่งได้แล้ว เริ่มพูดและเลียนแบบพฤติกรรมต่าง ๆ ของพ่อแม่ ดังนั้น ของเล่นที่เหมาะสมสำหรับวัยนี้จะเป็นการเล่นที่ให้เด็กได้คิดอย่างอิสระ เช่น ต่อบล็อก ปั้นดินน้ำมัน ขีดเขียนบนกระดาษ เต้นตามจังหวะเพลง หรือกิจกรรมนอกบ้านที่ช่วยเปิดโลกการเรียนรู้ให้กว้างขึ้น

ช่วงวัยนี้ถือว่าค่อนข้างสำคัญ เนื่องจากเด็กจะเริ่มบ่มเพาะบุคลิกภาพส่วนตัวไปพร้อม ๆ กับการเรียนรู้ด้านอื่น ๆ  คุณพ่อคุณแม่จึงควรให้คำแนะนำ และแสดงพฤติกรรมที่เหมาะสมต่อหน้าเด็ก ซึ่งช่วงนี้เป็นช่วงที่สามารถเริ่มฝึกระเบียบวินัยในตัวเด็กได้ด้วย

ช่วงอายุ 3-5 ปี

เริ่มมีพัฒนาการด้านความคิดและจินตนาการ สามารถช่วยเหลือตัวเองได้บ้าง  มีความอยากรู้อยากเห็นและช่างสงสัย  ขณะที่พัฒนาการด้านร่างกาย จะสามารถใช้แขนขาได้อย่างอิสระ

วัยนี้จึงควรเล่นหรือทำกิจกรรมที่ต้องเคลื่อนไหว  เช่น ปั่นจักรยาน  ว่ายน้ำ ฝึกทักษะด้านกีฬา  และศิลปะ  โดยเริ่มฝึกให้เล่นเกมตามกฎกติกา หรือเล่นแบบกลุ่มเพื่อให้คุ้นชินกับการรู้แพ้ รู้ชนะ

ช่วงอายุ 5-8 ปี

เริ่มโตพอที่จะเรียนรู้เรื่องการเข้าสังคม  เด็กในวัยนี้จะรู้จักเรื่องความรับผิดชอบและความอดทน เริ่มกล้าแสดงความคิดเห็น  คุณพ่อคุณแม่ควรจัดให้เด็ก ๆ ได้เล่นกับกลุ่มเพื่อนบ้าง ไม่ว่าจะเป็นการเล่นบทบาทสมมุติ  หรือการเล่นแบบมีกติกาเพื่อส่งเสริมการเรียนรู้เรื่องการปรับตัวและการใช้ชีวิตในสังคม

ช่วงอายุ 8-10 ปี

การเล่นที่เหมาะกับเด็กวัยนี้  คือการเล่นที่มีความซับซ้อนมากขึ้น ได้คิดและได้ทำอะไรด้วยตัวเองมากขึ้น จึงควรให้เด็ก ๆ ได้ทดลองทำกิจกรรมหลากหลายรูปแบบ  หรือสนับสนุนกิจกรรมที่พวกเขาสนใจ  เนื่องจากช่วงอายุนี้เด็กจะเริ่มมีความคิดเป็นของตัวเอง เริ่มมีเหตุผล และต้องการการยอมรับในกลุ่มเพื่อน

ช่วงอายุ 10-12 ปี

กิจกรรมของเด็กวัยนี้จะเป็นกิจกรรมที่เด็กเลือกทำเองเสียเป็นส่วนใหญ่ เนื่องจากเป็นช่วงที่แสดงความต้องการของตัวเองอย่างชัดเจน  เด็กจะชอบอิสระ  คิดเอง และตัดสินใจเอง

เด็กช่วงวัยนี้จะมีความคิดสร้างสรรค์อย่างเต็มเปี่ยม  มีการเปลี่ยนแปลงทางด้านร่างกายและฮอร์โมน ผู้ปกครองควรให้คำแนะนำอยู่ห่าง ๆ และคอยดูแลไม่ให้เด็กทำกิจกรรมที่อันตรายเกินไป

จะเห็นได้ว่า  พัฒนาการด้านการเล่นของเด็กจะเปลี่ยนแปลงไปเรื่อยๆ  เริ่มตั้งแต่การใช้ของเล่นมาหลอกล่อ จนถึงวัยที่มีความคิดความอ่านเป็นของตัวเอง ดังนั้น  ในช่วงที่ลูกยังต้องการของเล่น คุณพ่อคุณแม่จึงเปรียบเสมือนของเล่นที่ดีที่สุดสำหรับพวกเขา ดังนั้น ควรหมั่นหาเวลาเล่นกับลูกเพื่อสร้างสายสัมพันธ์อันดีระหว่างกัน เพราะเมื่อเด็กเติบโตขึ้น แม้จะอยู่ในวัยที่ไม่ต้องการของเล่นอีกต่อไปแล้ว  แต่สายสัมพันธ์และคำสอนที่ได้ปลูกฝังไว้ จะยังคงอยู่กับพวกเขาตลอดไป